Antenor (mitologie)

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Antenor
Ouers Aesjetes en Cleomestra
(2) Hicetaon
Broers, susters Assarakos en Alcathous
(2) Melanippus, Kritolaos en Thymoetes
Kinders Archelochus, Akamas, Glaucus, Helikaon, Laodocus, Polibus, Agenor, Iphidamas, Coön, Laodamas, Demoleon, Eurumachus, Medon, Thersilochus en Krino
(ii) Pedaeus

In die Griekse mitologie is Antenor (Oudgrieks: Ἀντήνωρ Antḗnōr) 'n raadgewer aan die hof van Koning Priamos van Troje gedurende die Trojaanse Oorlog.

Beskrywing[wysig | wysig bron]

Antenor is beskryf deur die Bisantynse kroniekskrywer Malalas in sy Chronographia (Χρονογραφία) as "lank, dun, wit, blond, met klein oë, 'n haakneus, slim, lafhartig, 'n storieverteller en welsprekend".[1] In die relaas van Dares die Frigiër is hy beskryf as "...lank, grasieus, vinnig, slim en versigtig."[2]

Familie[wysig | wysig bron]

Antenor was die seun van óf die Trojaanse edelman Aesjetes by Cleomestra[3] óf moontlik van die Trojaanse prins Hicetaon, die seun van koning Laomedon van Troje, en die broer van koning Priamos.[4] Hy was die man van Theano,[5] dogter van Cisseus van Thracië, waarby hy ten minste een dogter, Krino, gehad het,[6] en verskeie seuns, insluitende Akamas,[7][8] Agenor,[9][10] Antheus,[11] Archelochus,[12][13] Coön,[14] Demoleon,[15] Eurymachus,[16] Glaucus,[17] Helicaon,[18] Iphidamas,[19] Laodamas,[20][21] Laodocus,[22] Medon,[23] Polibus[9][24] en Thersilochus[23] (van wie die meeste gesterf het tydens die Trojaanse Oorlog).[25] Hy was ook die vader van 'n buite-egtelike seun genaamd Pedaeus[26][27] by 'n onbekende vrou. Volgens verskeie skolastici was Antenor familie van Priamos.[28]

Mitologie[wysig | wysig bron]

Antenor was een van die mees wyse manne van die Trojaanse raadgewers.[29] In die Homeriese verslag van die Trojaanse Oorlog raai Antenor die Trojane aan om Helena na haar man terug te neem. Hy is ook ten gunste van 'n onderhandelde vrede met die Grieke.[30] In latere ontwikkelings van die mites, veral volgens Dares en Dictys van Kreta,[29] is Antenor 'n duidelike verraaier omdat hy die stadspoorte vir die vyand oopgemaak het. As betaling is sy huis – gemerk deur die vel van 'n panterkat oor die deur – gespaar tydens die plundering van die stad.[30]

Die gevolglike lot wat hom toegeval het verskil van outeur tot outeur. Daar word gesê dat hy 'n stad op die terrein van Troje herbou het; dat hy hom by Cirene in die huidige Libië gevestig het;[30] of aan die kus van die Tirreense See;[31] of dat hy Patavium gestig het (moderne Padua),[32][33] Korčula,[34] of ander stede in Oos-Italië.[30]

In letterkunde[wysig | wysig bron]

  • Antenor verskyn kortliks in Homeros se Ilias. In Boek 3 is hy teenwoordig wanneer Helena elkeen van die Griekse krygers vanaf die muur van Troje identifiseer aan Priamos; wanneer sy Odusseus beskryf, bevestig Antenor haar weergawe, en verwys hy na hoe hy Odusseus en Menelaos vermaak het en albei leer ken het.

    Hierop het Antenor gesê: "Mevrou, jy het die waarheid gepraat. Odusseus het eenkeer hier gekom as gesant oor uself, saam met Menelaos. Ek het hulle in my eie huis ontvang, en ken hulle beide dus van aansien en gesprek. Toe hulle opgestaan het in die teenwoordigheid van die versamelde Trojane, was Menelaos die mees breedgeskouerde van die twee, maar toe albei gesit het, het Odusseus 'n meer koninklike teenwoordigheid getoon, Na 'n kort tydsverloop het hulle hul boodskap gelewer, en Menalaos het nie veel gesê nie, want hy was 'n man van min woorde, maar hy het baie duidelik en op die punt af gepraat, al was hy die jonger man van die twee; Odusseus, aan die ander kant, was, toe hy opgestaan het om te praat, eers stil en het sy oë op die grond gehou. Toe hy egter eers sy stem verhef het en die woorde soos wintersneeu voor die wind uit sy diep bors aangedryf gekom het, was daar niemand wat hom kon aanraak nie, en niemand het verder gedink oor hoe hy gelyk het nie.”

    In dieselfde boek het hy Priamos na die voorste linie vergesel en getuig van die Koning se toespraak voor die tweegeveg tussen Menelaos en sy seun Paris. In Boek 7, soos hierbo genoem, raai hy die Trojane aan om Helen terug te gee, maar Paris weier om toe te gee.
  • Antenor word genoem in Vergilius se Eneïde in boek 1, reël 243, wanneer Venus vir Jupiter vertel dat Antenor van die beleërde Troje ontsnap het en Patavium, die moderne Padua, gestig het.
  • In Dictys Cretensis se Ephemeris belli Troiani verraai Antenor en Aeneas die Trojane om die Grieke te help, en regeer oor die vernielde Troje wanneer die Grieke Troje verlaat.
  • In Dares die Frigiër se de excidio Trojae historia verraai Antenor vir Troje.
  • In Geoffrey van Monmouth se Historia Regum Britanniae word Antenor en sy volgelinge verban uit Troje, waarna hulle hul vestig aan die kus van die Tirreense See; Brutus van Troje ontdek later verskeie nasies wat afstam van hulle, gelei deur Corineus.
  • In Geoffrey Chaucer se Troilus en Criseyde verskyn Antenor as 'n minderjarige, stom karakter, wat gevangene geneem word deur die Grieke, maar teruggeneem word in ruil vir Criseyde.
  • Die sirkel Antenora is na Antenor vernoem in die gedig Inferno in Dante Alighieri se Goddelike Komedie. Dit is geleë in die Hel se Sirkel van Verraad wat gereserveer word vir verraaiers van stede, lande en politieke partye.
  • Antenor verskyn as 'n karakter in William Shakespeare se toneelstuk Troilus en Cressida wat afspeel tydens die Trojaanse Oorlog.
  • Antenor word op ironiese wyse verkeerd geïdentifiseer deur Albert Bloch, 'n rommelige, pretensieuse karakter in Marcel Proust se roman Le Côté de Guermantes, as die seun van die riviergod Alpheus, wat hom waarskynlik met Antinoős verwar, wat met Alpheus geassosieer word.

Eponiem[wysig | wysig bron]

Die Kleinplaneet 2207 Antenor, wat in 1977 ontdek is deur die Sowjetse astroloog Nikolai Stepanovich Chernykh, is vernoem na hom.[35]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Johannes Malalas, Chronographia (Χρονογραφία) 5.106
  2. Dares die Frigiër, 12
  3. Dictys Cretensis, 4.22
  4. Eustathius oor Homeros, p. 349; scholia op die Ilias 3.201
  5. Apollodorus, Epitoom 3.34 ff sien Griekse weergawe: "Ἀρχέλοχος καὶ Ἀκάμας Ἀντήνορος καὶ Θεανοῦς, Δαρδανίων ἡγούμενοι" is vertaal as "Archelochus en Akamas, seuns van Antenor en Theano, leiers van die Dardaniërs"
  6. Pausanias, 10.27.4
  7. Homeros, Ilias 2.823, 11.60 & 12.100; Apollodorus, Epitoom 3.34
  8. Tzetzes, John (2015). Allegories of the Iliad. Vertaal deur Goldwyn, Adam; Kokkini, Dimitra. Harvard-universiteit drukkers, Cambridge, Massachusetts, Londen, Engeland: Dumbarton Oaks Middeleeuse biblioteek. pp. 61, Prologue 806–807, p. 219, 11.44–46. ISBN 978-0-674-96785-4.
  9. 9,0 9,1 Tzetzes, John (2015). Allegories of the Iliad. Vertaal deur Goldwyn, Adam; Kokkini, Dimitra. Harvard-universiteit drukkers, Cambridge, Massachusetts, Londen, Engeland: Dumbarton Oaks Middeleeuse biblioteek. pp. 219, 11.44–46. ISBN 978-0-674-96785-4.
  10. Homeros, Ilias 11.59, 21.545 & 579
  11. Tzetzes oor Lycophron, 134
  12. Homeros, Ilias 2.823, 12.100 & 14.464; Apollodorus, Epitoom 3.34
  13. Tzetzes, John (2015). Allegories of the Iliad. Vertaal deur Goldwyn, Adam; Kokkini, Dimitra. Harvard-universiteit drukkers, Cambridge, Massachusetts, Londen, Engeland: Dumbarton Oaks Middeleeuse biblioteek. pp. 61, Prologue 806–807. ISBN 978-0-674-96785-4.
  14. Homeros, Ilias 11.248 & 256, 19.53
  15. Homeros, Ilias 20.395
  16. Pausanias, 10.27.3
  17. Vergilius, Eneïde 6.484; Apollodorus, Epitoom 5.21; Dictys Cretensis, 4.7; Pausanias, 10.27.3
  18. Homeros, Ilias 3.123
  19. Homeros, Ilias 11.221 & 261; Pausanias, 4.36.4 & 5.19.4
  20. Homeros, Ilias 15.516
  21. Tzetzes, John (2015). Allegories of the Iliad. Vertaal deur Goldwyn, Adam; Kokkini, Dimitra. Harvard-universiteit drukkers, Cambridge, Massachusetts, Londen, Engeland: Dumbarton Oaks Middeleeuse biblioteek. pp. 283, 15.193. ISBN 978-0-674-96785-4.
  22. Homeros, Ilias 4.87
  23. 23,0 23,1 Vergilius, Eneïde 6.484
  24. Homeros, Ilias 11.59
  25. Parada, Carlos. "Antenor(1)". Greek Mythology Link. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 April 2021. Besoek op 7 September 2021.
  26. Homeros, Ilias 5.69
  27. Tzetzes, John (2015). Allegories of the Iliad. Vertaal deur Goldwyn, Adam; Kokkini, Dimitra. Harvard-universiteit drukkers, Cambridge, Massachusetts, Londen, Engeland: Dumbarton Oaks Middeleeuse biblioteek. pp. 155, 5.38. ISBN 978-0-674-96785-4.
  28. Lemprière 1822, p. 85.
  29. 29,0 29,1 EB 1911.
  30. 30,0 30,1 30,2 30,3 EB 1878.
  31. Vergilius, Eneïde 1.1.242
  32. Titus Livius. Geskiedenis van Rome, Vol. I, Hfst. I.
  33. Solarić, Miljenko; Solarić, Nikola (2009). "Lumbarda Psephisma, the Oldest Document about the Division of Land Parcels in Croatia from the Beginning of the 4th or 3rd Century BC". Kartografija I Geoinfomacije. 8 (1): 80. doi:10.32909/kg.
  34. Schmadel 2003, p. 293.

Bronnelys[wysig | wysig bron]